Μαρία Δημοπούλου
Προϊσταμένη Τμήματος Πολιτιστικών Θεμάτων
Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού
Η πολιτιστική πολιτική της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού στοχεύει στην ενίσχυση των δεσμών φιλίας και πολιτισμού με όλες τις χώρες με τις οποίες η Ελλάδα ιστορικά έχει αναπτύξει πολιτισμικές σχέσεις. Ιδιαίτερα σημαντική θέση έχει η Ουκρανία με την οποία καθ’ όλη την διάρκεια της Ιστορίας αναπτύξαμε ισχυρούς πολιτιστικούς δεσμούς.
Η Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού, ένα όργανο επικοινωνίας της διασποράς με τον Ελλαδικό Ελληνισμό, είναι ένας φορέας ανάπτυξης των δυνατοτήτων των κοινοτήτων της διασποράς και όχι ασφαλώς, ένας φορέας μεταβίβασης απόψεων και κατευθύνσεων. Στοχεύει ιδιαίτερα στη γονιμοποιό δύναμη της ουσιαστικής επικοινωνίας, από την οποία μπορεί να αντλήσει και η Ελλαδική πολιτιστική δημιουργία μέσα από την επικοινωνία της με τον ελληνισμό της διασποράς. Ο Ελλαδικός πολιτιστικός διάλογος εμπλουτίζεται στην Ελληνική Διασπορά, εφόσον ευρίσκεται σε γόνιμο διάλογο με τις χώρες όπου ευδοκιμεί.
Η διατήρηση της ελληνικής πολιτιστικής ταυτότητας, μέσα στα πλαίσια της πολιτικής μας, ασφαλώς δεν στοχεύει στην προσκόλληση σε ένα ιστορικό παρελθόν. Αντίθετα, στόχος μας είναι η συνειδητοποίηση της ιστορικής πορείας του ελληνισμού και η κριτική αξιοποίησή της στα σημερινά δεδομένα. Κατά συνέπεια, η εδραίωση ενός μόνιμου διαλόγου με την ελληνική παράδοση, έχει στόχο όχι την επανάληψη, αλλά και την αξιοποίησή της. Θεωρούμε αναφαίρετο δικαίωμα κάθε λαού και ιδιαίτερα των μικρών λαών το δικαίωμα, όχι απλά στην πολιτιστική επιβίωση, αλλά στην ανάπτυξη των ιδιαιτεροτήτων του, όταν αυτή συντελείται όχι μέσα από εθνικιστικές σκοπιμότητες, αλλά μέσα από τη διατήρηση ενός πολιτιστικού διαλόγου σε όφελος της ανθρωπότητας. Μέσα από μια τέτοια θεώρηση για τη παγκόσμια χρησιμότητα ενός πολύ-πολιτισμικού μοντέλου παγκόσμιας πολιτιστικής ανάπτυξης, στηρίζουμε τη διατήρηση της Ελληνικής πολιτιστικής ιδιαιτερότητας στην Ελληνική Διασπορά.
Γέφυρα επικοινωνίας της Ελλάδας με τις άλλες χώρες είναι αναμφισβήτητα οι πολίτες, ελληνικής καταγωγής, που κατοικούν στην Ουκρανία και στις άλλες χώρες. Δεσμοί επικοινωνίας μόνιμου πολιτιστικού διαλόγου καθιερώνονται μέσα από θεσμούς όπως είναι οι Ελληνικοί Πολιτιστικοί Μήνες. Ο Α΄ Πολιτιστικός Μήνας στην Ουκρανία είναι ήδη γεγονός. Οι Πολιτιστικοί Μήνες επιδιώκουν, μεταξύ άλλων:
- Εκτενή επαφή με τον ελληνισμό απανταχού της γης.
- Πολιτιστική προβολή της Ελλάδας αλλά και του πολιτισμού των χωρών υποδοχής, τόσο στους Ομογενείς μας όσο και στο ευρύτερο κοινό, μέσω μιας πολύμορφης πολιτιστικής παρουσίας και με τη δραστηριοποίηση και εμπλοκή του ίδιου του Απόδημου Ελληνισμού.
- Επαφές σε ανώτατο επίπεδο με τις ομοσπονδιακές και τοπικές κυβερνήσεις των χωρών υποδοχής και με ακαδημαϊκές και άλλες αρχές, τόσο προς το συμφέρον της Ελλάδας, όσο και προς το συμφέρον των συμπατριωτών μας, μια και η τόνωση του φιλελληνισμού στις τοπικές κοινωνίες επιδιώκεται μέσα από την αριστοποίηση της χρησιμότητας των ελληνικών κοινοτήτων στις κοινωνίες που τις περιβάλλουν.
- Προσέλκυση του ενδιαφέροντος των νέων γενεών των Απόδημων, με την πεποίθηση ότι έτσι διασφαλίζουμε γενιές ανθρώπων που γνωρίζουν και εκτιμούν τις δυο πατρίδες τους και τους δυο πολιτισμούς. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να λειτουργούν ως οι πλέον αποτελεσματικοί δίαυλοι επικοινωνίας.
- Ανιχνευτικές επιχειρηματικές επαφές και σεμινάρια με σκοπό τον συνδυασμό των πολιτιστικών ενδιαφερόντων με τα οικονομικά συμφέροντα και των πολιτιστικών δεσμών με τους οικονομικούς δεσμούς.
Η πολιτιστική πολιτική αυτής της μορφής υπηρετεί πολλαπλούς στόχους, όπως την τόνωση του ενδιαφέροντος της νέας γενιάς των Απόδημων, αλλά και της νέας γενιάς των χωρών υποδοχής, στην ανάγκη και χρησιμότητα της διατήρησης των εθνικών πολιτισμών και της αντιμετώπισης των κινδύνων ενός ισοπεδωτικού μονοπολιτισμικού μοντέλου.
Η ΓΓΑΕ δεν περιορίζεται στη διοργάνωση Ελληνικών Πολιτιστικών Μηνών, αντίθετα φιλοδοξεί να ενεργοποιεί τις τοπικές αναπτυξιακές δυνατότητες και την πολιτιστική συνεργασία ανάμεσα στους ομογενείς καλλιτέχνες, σε όλους τους τομείς της τέχνης και του πολιτισμού.
Η ενίσχυση των εδρών Νεοελληνικών σπουδών αποτελεί σημαντική προτεραιότητα των δραστηριοτήτων της ΓΓΑΕ. Ειδικότερα, για τη στήριξη και αναβίωση των ελληνικών σπουδών σε πανεπιστήμια της Ανατολικής Ευρώπης και της Παρευξείνιας Ζώνης, η ΓΓΑΕ δημιουργεί σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, βιβλιοθήκες επιστημονικών προδιαγραφών σε δώδεκα Πανεπιστήμια της πρώην ΕΣΣΔ, μέσω του προγράμματος “ΙΑΣΩΝ”. Ανάμεσα σε αυτές περιλαμβάνεται η ίδρυση βιβλιοθήκης στο Κρατικό Πανεπιστήμιο του Κιέβου “Τάρας Σεβτσένκο”. Παράλληλα, η ΓΓΑΕ προωθεί υποτροφίες για τη σπουδή της ελληνικής γλώσσας, καθώς και προγράμματα ενίσχυσης των μισθών των δασκάλων και καθηγητών που διδάσκουν ελληνικά. Ειδικότερα, μέσα στο 1998, η ΓΓΑΕ προχώρησε στη χρηματοδότηση:
- επιδοτούμενου Σεμιναρίου για 70 αυτοδίδακτους δασκάλους της Ουκρανίας, που διδάσκουν ελληνικά στα σχολεία. Το σεμινάριο διοργανώθηκε σε συνεργασία με την Ομοσπονδία Ελληνικών Κοινοτήτων Ουκρανίας και εντάχθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος “Παιδεία Ομογενών”. Στόχος του είναι η επιμόρφωση των δασκάλων της Ουκρανίας στην Ελληνική γλώσσα και η ενίσχυσή τους με επιδότηση των μισθών τους, που πραγματοποιείται από την ΓΓΑΕ.
- επιμορφωτικού Σεμιναρίου 12 δασκάλων, που διδάσκουν ελληνικά σε σχολεία της Κριμαίας. Το επιμορφωτικό Σεμινάριο διοργανώθηκε από το Τμήμα Ελληνικής γλώσσας του Πανεπιστημίου Συμφερούπολης, ενώ η Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού ενισχύει με επιδότηση τους δασκάλους που επιμορφώνονται.
Χορηγούνται επίσης υποτροφίες στο Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών Σπουδών Μαριούπολης επί πέντε χρόνια, σε φοιτητές που θα παρακολουθήσουν το τμήμα Νέας Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, προκειμένου να προετοιμαστούν δάσκαλοι της Νέας Ελληνικής που θα διδάξουν ελληνικά σε σχολεία, σε απομακρυσμένα χωριά της Ουκρανίας. Οι υπότροφοι επιλέγονται από το Ινστιτούτο, τη ΓΓΑΕ, την Ομοσπονδία Ελληνικών Κοινοτήτων Ουκρανίας και το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στη Μαριούπολη.
Η ΓΓΑΕ με την ακάματη προσπάθεια και την εμπνευσμένη καθοδήγηση του Γενικού Γραμματέα Απόδημου Ελληνισμού κ. Σ. Λαμπρινίδη συνεχίζει καθημερινά με περισσότερο αποτελεσματικούς ρυθμούς και υψηλότερους στόχους την επιτυχημένη πορεία της από της ιδρύσεώς της. Εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες του συνεδρίου, όπως εύχομαι και πιστεύω, ότι η ελληνική παράδοση και τα ιδεώδη του Ελληνικού Πολιτισμού μπορούν να αποτελούν πηγή από την οποία και η Βιοπολιτική μπορεί να αντλήσει δυνάμεις και έμπνευση.
