Παναγιώτης Κουτσίκος
Πρόεδρος Όμιλος Επιχειρήσεων Κουτσίκου
Είναι γεγονός, πως μόλις τα τελευταία χρόνια σε παγκόσμιο επίπεδο, άρχισαν να αναπτύσσονται δράσεις και αξιόλογες πρωτοβουλίες, για ένα θέμα που αφορά σε όλους μας και θα έπρεπε πολύ νωρίτερα να μας έχει απασχολήσει. Αναφέρομαι φυσικά, στις επιπτώσεις που έχει για το περιβάλλον και τον άνθρωπο, η ανεξέλεγκτη βιομηχανική δραστηριότητα και παραγωγή, γενικότερα. Είναι ένα θέμα για το οποίο δυστυχώς μέχρι σήμερα, παρά το γεγονός ότι υπάρχει μια αξιόλογη κινητοποίηση και ενεργοποίηση της διεθνούς κοινότητας, τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα δεν είναι αυτά που επιβάλλουν τόσο η σοβαρότητα και η κρισιμότητα των περιστάσεων, όσο και η κοινή συναντίληψη του γεγονότος ότι η ανεξέλεγκτη μόλυνση του περιβάλλοντος, απειλεί πρώτα και πάνω από όλα, εμάς τους ίδιους, που με τις δραστηριότητές μας, πολλές φορές, καταστρέφουμε και επιβαρύνουμε υπέρμετρα την ατμόσφαιρα, την θάλασσα και γενικότερα την φύση.
Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας των χωρών του Εύξεινου Πόντου (ΟΟΣΕΠ), έχει αναλάβει Προγράμματα Δράσης, δείχνοντας έτσι έμπρακτα το ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αλλά και τις έντονες ανησυχίες του για την περιβαλλοντική υποβάθμιση και τους κινδύνους που αυτή περικλείει, καθώς επίσης και για την ανάπτυξη δράσεων και πρωτοβουλιών που αποσκοπούν στην προστασία, όχι μόνο του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά και των πολιτιστικών και πολιτισμικών θησαυρών των λαών, της υγείας και της εκπαίδευσης. Έχοντας σαν βασική αρχή την ισόρροπη βιομηχανική ανάπτυξη, η οποία θα πρέπει να κινείται στα πλαίσια της προστασίας και αναβάθμισης του βιοτικού επιπέδου του πολίτη, οι δράσεις αυτές αποσκοπούν στο πως, η οποιαδήποτε αναπτυξιακή δραστηριότητα, δεν θα υποβαθμίζει αυτόματα και την ποιότητα ζωής.
Στον τομέα των περιβαλλοντικών δράσεων, ο ΟΟΣΕΠ, έχει συστήσει ειδική ομάδα εργασίας, η οποία ασχολείται και εξετάζει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τις διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες και αναζητεί λύσεις σε προβλήματα, όπως είναι η μόλυνση του Εύξεινου Πόντου και γενικότερα του περιβάλλοντος της Μαύρης Θάλασσας, λύσεις οι οποίες είναι συμβατές με την ισόρροπη ανάπτυξη, με τρόπο ώστε η μία να μην αποβαίνει σε βάρος της άλλης. Έτσι, το θέμα της περιβαλλοντικής προστασίας του Εύξεινου Πόντου και της όμορης περιοχής, αποτελεί θέμα ύψιστης σημασίας, αφού έχει γίνει πλέον κατανοητό, ότι μόνο η από κοινού δράση των κρατών-μελών και των παραδουνάβιων κρατών μπορούν να αποτρέψουν περαιτέρω υποβάθμιση του μοναδικού οικοσυστήματος του Εύξεινου Πόντου. Βάσει της προσέγγισης αυτής, η Ομάδα Εργασίας για την Προστασία του Περιβάλλοντος, έχει τονίσει επανειλημμένα τη σημασία του να διασφαλιστεί η ενεργός και αποδοτική συνεργασία μεταξύ των κρατών της περιοχής.
Μεταξύ των προτεινόμενων μέτρων είναι η σύσταση ειδικού ταμείου για την εφαρμογή προγραμμάτων, που να αποβλέπουν στον τερματισμό της καταστροφής του οικοσυστήματος του Εύξεινου Πόντου.
Στην ημερήσια διάταξη του ΟΟΣΕΠ περιλαμβάνεται εξίσου, η ενίσχυση της συνεργασίας για την απάλειψη των επιπτώσεων που φέρουν οι φυσικές καταστροφές και οι βιομηχανικές θεομηνίες, συμπεριλαμβανόμενης της ιδέας να συσταθεί ειδικό συντονιστικό όργανο που θα επιληφθεί του εν λόγω προγράμματος. Πρόκειται επίσης να λειτουργήσει ένα κοινό εργαστήριο ΟΣΕΠ-UNIDO για την προώθηση δικτύου καθαρότερης παραγωγής στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου.
Αξίζει να αναφερθεί ότι κατά τη σύσκεψή τους στην Κωνσταντινούπολη, τον Οκτώβριο του 1996, οι Υπουργοί Περιβάλλοντος των έξι παρόχθιων κρατών του Εύξεινου Πόντου, δηλαδή της Βουλγαρίας, της Γεωργίας, της Ρουμανίας, της Ρωσίας, της Τουρκίας και της Ουκρανίας, ενέκριναν το Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης του Εύξεινου Πόντου, για μια βιώσιμη περιφερειακή διαχείριση στον τομέα της περιβαλλοντικής προστασίας, παράλληλα με την Σύμβαση του Βουκουρεστίου και τη Διακήρυξη της Οδησσού.
Στα πλαίσια των υπόλοιπων δράσεων και προγραμμάτων, όπως είναι η βελτίωση των υγειονομικών συνθηκών για τους πληθυσμούς, τα κράτη-μέλη εγκαινίασαν, το 1996, το νέο χώρο συνεργασίας και συγκρότησαν για τον ίδιο σκοπό, Ομάδα Εργασίας σχετικά με την Υγειονομική Περίθαλψη και τη Φαρμακευτική. Στα πλαίσια αυτά, τα κράτη της ΟΣΕΠ ενέταξαν και τις δραστηριότητές τους στο χώρο αυτό με την έγκριση, στο Τμπίλιζι, το 1996, Σχεδίου Δράσεων που περιλάμβανε κοινά μέτρα για την αντιμετώπιση μολυσματικών ασθενειών, για την καταπολέμηση εθισμού σε ναρκωτικές ουσίες, για την προστασία ευπαθών ομάδων. Αποφασίστηκε να δημιουργηθεί κατάλογος των εταιρειών που παράγουν φαρμακευτικό και ιατρικό εξοπλισμό στα κράτη-μέλη, με σκοπό να διερευνηθεί η συνεργασία, να ληφθούν μέτρα επείγοντος χαρακτήρα για την προστασία της δημόσιας υγείας, με την κατασκευή και τον εκσυγχρονισμό συστημάτων αποχέτευσης, καθώς και εγκαταστάσεων επεξεργασίας πόσιμου ύδατος.
Οι κοινές όμως δράσεις και πρωτοβουλίες στον τομέα αυτό, δεν σταματούν εδώ. Το 1994, τα κράτη-μέλη εγκαινίασαν μια νέα διάσταση στην επιστημονική και τεχνολογική συνεργασία σε όλη την περιοχή της ΟΣΕΠ και δημιούργησαν για το σκοπό αυτό ιδιαίτερη Ομάδα Εργασίας, ευρύτερα γνωστή ως ακαδημαϊκή διάσταση, η οποία αποβλέπει κυρίως στην εφαρμογή των επιστημονικών και τεχνολογικών επιτευγμάτων σε συγκεκριμένους τομείς συνεργασίας και με τον τρόπο αυτό στην επιτάχυνση της διαδικασίας πολυμερούς συνεργασίας στην περιοχή.
Η πρώτη διάσκεψη Αντιπροσώπων των ακαδημαϊκών κοινοτήτων της ΟΣΕΠ συνήλθε στην Αθήνα, στις 9-11 Δεκεμβρίου του 1996. Για τρεις ημέρες, δεκάδες λόγιοι και επιστήμονες και από τα έντεκα κράτη-μέλη συζήτησαν τις συγκεκριμένες περιοχές συνεργασίας, καθώς και τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί με την εφαρμογή της επιστήμης και της τεχνολογίας στους συμπεφωνημένους τομείς της πολυμερούς αλληλεπίδρασης. Η Διάσκεψη απέδειξε, για άλλη μια φορά, πόσο αχανή είναι τα επιστημονικά και τεχνολογικά αποθέματα των χωρών του Εύξεινου Πόντου, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν επιτυχώς στην υλοποίηση των συγκεκριμένων στόχων του ΟΟΣΕΠ.
Οι συμμετέχοντες στην εν λόγω διάσκεψη, αναγνωρίζοντας τη χρησιμότητα περαιτέρω διαλόγου σε διάφορα θέματα κοινού επαγγελματικού ενδιαφέροντος, προστασίας της πολιτιστικής και πολιτισμικής κληρονομιάς, των μνημείων, και άλλων θεμάτων, εξέφρασαν την πεποίθηση ότι η διερεύνηση καρποφόρας αλληλεπίδρασης μεταξύ των λογίων και των επιστημόνων στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου, συμπεριλαμβανομένης της διεξαγωγής ανάλογων συναντήσεων στο μέλλον, θα είναι εξαιρετικά σημαντική για την ενίσχυση των σχέσεων συνεργασίας και την προώθηση της νέας διάστασης της πολυμερούς διαδικασίας της ΟΣΕΠ.
Βλέπουμε λοιπόν, ότι η ανατολή της νέας χιλιετίας, βρίσκει τον ΟΟΣΕΠ αρκετά ενεργοποιημένο απέναντι στα προβλήματα που απασχολούν την ποιότητα ζωής, το βιοτικό και κοινωνικό επίπεδο του πολίτη, καθώς αναπτύσσει σημαντικές, όσο και αξιόλογες δραστηριότητες. Το κύριο βάρος μπορεί μεν να δίνεται στους τομείς των επικοινωνιών και μεταφορών, της πληροφορικής, της εμπορικής και βιομηχανικής συνεργασίας, των επιστημών και της τεχνολογίας, της ενέργειας και του τουρισμού, όμως ιδιαίτερη δραστηριότητα αναπτύσσεται επίσης στον γεωργικό, αγροτικό και κτηνοτροφικό τομέα, με επίκεντρο την γεωργική βιομηχανία, ενώ βάρος δίνεται και στην πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη των πολιτών.
Στις κοινές αυτές προτεραιότητες που θέτουν τα κράτη-μέλη της Συνεργασίας, στόχος είναι η ενεργοποίηση των οικονομιών τους, προκειμένου να πετύχουν σημαντική οικονομική ανάπτυξη που θα οδηγήσει στην βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των λαών τους και την ποιότητα ζωής τους. Ως όχημα μεταφοράς των προσδοκιών τους αυτών, θεωρούν την αύξηση της παραγωγικότητάς τους με την αποτελεσματικότερη χρήση των φυσικών και ανθρώπινων πόρων που διαθέτουν, γεγονός το οποίο συνιστά αναμφίβολα, απαραίτητη προϋπόθεση για σταθερή οικονομική και κοινωνική πρόοδο.
